Bizde bu yazımızda kısaca ‘Bağ bozumu nedir ve ilimizde neler yapılıyor?’ bunları konuşalım dedik. Bağ bozumu, hemen hemen her ilde ayrı zamanlarda yapılan bir etkinlik olarak karşımıza çıkıyor. Tarihe baktığımızda ise bir hayli uzun bir geçmişe sahip olan bağ bozumu konusunda, Yunan mitolojisi yine karşımıza çıkıyor. Bağların olduğu ülkelerde bağ bozumu denildiğinde ilk akla gelen ‘mevsim olarak artık Sonbahar’a girdik’ geliyor.
Tarihi oldukça eskiye dayandığını gördüğüm konu hakkında ilk karşıma çıkan Dionysos, oldu. Bu isim Yunan mitolojisinde yer alıyor ve bir hayli uzun bir hikâyesi var. Dionysos’un sembolü asma ağacı olduğu için bağ bozumu tanrısı olarak kabul edilmiş. Yani bağ bozumu festivallerinin temeli olmuş.
İşte kısaca geçmişte yazılanlar ve anlatılar bu olsa da, şimdilerde iş biraz daha farklı boyutlarda. Ülkemizde sonbahar geldiği zamanlarda genelde bağların bozum zamanıdır. Genelde üzüm toplama hasadı da diyebiliriz. Bu durum ilimizde de yaşanıyor. Baktığınızda Erkilet, İncesu, Gesi gibi bağları meşhur olan yerlerde üzüm hasadı yapılsa da ilimizde hala güncelliğini koruyan bir salça yapma etkinliğimiz vardır. Talas’tan tutunda en küçük bağı olan yerlere kadar birçok bölgede sadece domates festivalleri yapılabiliyor. Bakınız ben de bu etkinliklerin içinde her dönem yer alıyorum. Sabahın erken saatlerinde kalkarak, o kesilmiş veya son günlerin modası çekilmiş domatesleri kaynatmak için kazanların karşısına geçiyoruz.
Yoğun bir uğraş ve zamandan sonra pekmez kıvamına gelen domates salça olarak kaplara aktarılır. Ha bu arada bu etkilinler de her zaman olduğu gibi ateşin yanında patates ve patlıcan gibi ürünlerin pişirilmesi ve tadına bakılması, yine vazgeçmediğim durumlardandır. Yani kısacası domates hasadı ve salça kaynatma da sonbaharın müjdecisidir.
Erkilet'in meşhur Kedi Bacağı, köyden şehre göç nedeniyle unutulmaya başlayıp, şimdilerde fabrikasyon ürünler arasında yer alsa da, 300 yıllık bilinen geçmişiyle bağcılık faaliyetleriyle tanınan Erkilet’te bağ bozumu yapılmaktadır. 'Kedi Bacağı', hem üzüm, hem de cevizle yapılan bir ürün olsa da, bağ bozumunda festival haline gelen bir etkinlik oldu.
Bir diğer ilçemiz İncesu’da da üzüm festivalleri düzenleniyor. Bölge aslında üzüm bölgesi olsa da ne yazık ki, son yıllarda bu etkinlik azaldı. Yerel yönetimlerin organizasyonları ile burada da bağ bozumu etkinlikleri canlandırılmaya çalışılıyor.
Kayseri’nin türkülerine konu olan bir diğer yeri ise Gesi. Burada geçmişte büyük etkinlikler yapılıp bağ bozumları yapılsa da bu günlerde yaşayanların pek bu işe gönül vermedikleri görülüyor. Yani kısacası artık Ekim ayı geldi ve ‘bağ bozumu’ zamanı da geldi ne dersiniz?..