Uzmanı yorumladı: "İsrail’in saldırısı uzun vadeli istihbaratın sonucu"
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sefer Darıcı, İsrail’in İranlı üst düzey komutanları nokta atışı vurmasının uzun süreli bir istihbarati bir süreç olduğunu belirterek, dijital cihazların konum tespitinde bir bileşen olabileceğini vurguladı.
Orta Doğu’da devam eden İran-İsrail gerginliği, sıcak çatışma düzeyine ulaştı. İsrail tarafından gerçekleştirilen hava saldırılarında, nokta atışı hedef alarak İranlı bazı üst düzey komutanları etkisiz hale getirdi. İsrail’in nokta atışı gerçekleştirdiği bu operasyonlar, istihbarat süreçlerini de yeniden gündeme taşıdı. Özellikle İranlı üst düzey yetkililerinin konumlarının dijital cihazlar üzerinden tespit edildiği sorularını da gündeme getirdi. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Sefer Darıcı, sadece bir akıllı saat ve kullanılan diğer dijital araçlardan yer tespitinin yapılmış olabileceğinin konuşulduğunu söyleyerek, "Bu durumu belirli bir dijital cihaza bağlamak yanlış olur. Bu istihbaratın kısa süreli değil uzun süreli bir istihbarat sonucudur. Bunların dışında bu üst düzey komutanların veya kişilerin yanındaki korumalarının, şoförünün, danışmanlarının, diğer kişilerin ve yakın çevresinde bulunan kişilerin dijitaldeki etkileşimleri de bu lokasyonların tespitinde önemlidir" dedi.
"Uzun döneme yayılmış bir istihbarat"
Sefer Darıcı, dijital verilerden bırakılan izlerden belirli bir alan içerisinde evin krokisi dahil olmak üzere konumlar çıkartılabileceğini belirterek, "İranlı üst düzey komutanların İsrail tarafından hedef alınması ile ilgili gündemde yoğun tartışmalar bulunmakta. Daha önce belirli lokasyonlar dahilinde bu dijital veriler alındıysa, bu dijital verilerden bırakılan izlerden belirli bir alan içerisinde evin krokisi dahil olmak üzere konumlar çıkartılabilir. Bunun anlık bir istihbarattan ziyade uzun döneme yayılmış bir istihbaratın sonucu olduğu da gayet net bir şekilde görülüyor Bu veriler özellikle bu tarz durumlar için istihbarı olarak çok çok öncesinden toplanmaya başlar. Kişinin ne zaman nerede açıklama yapacağından, nerede basın toplantısı düzenleyeceği, günlük rutinlerinden, eylemlerinden veya kullanmış olduğu dijital araçların neler olduğundan bulunabiliyor" dedi.
"Önlemler alınabilir"
Zamanla bilgilerin toplanması ile beraber oluşturulan bir istihbaratın sonucu olduğunu belirten Darıcı, "Bunların dışından ofis gibi çalışma alanı bilgilerin zaman içerisinde toplanması ile beraber oluşturulan bir istihbaratın sonucu olarak değerlendirmek gerekiyor. İstihbarat örgütleri hedeflerine aldıkları veya takibe aldıkları kişilerle ilgili bu tarzdaki dijital verilerini de yani yine duygu durumları veya davranış kalıpları gibi profilleme verilerini de toparlar. Dijitalde kullanılan her türlü araç özellikle bunlar çevrimiçi bir şekilde de kullanılıyorsa konum bilgisi gibi çeşitli bilgileri verileri aktarabilir. Çeşitli kripto cihazlarda buna ilişkin önlemler de alınabilir. Ancak bu durumu sadece belirli bir cihazın ve teknolojik aygıtın gönderdiği veri neticesinde bu oldu demek doğru olmaz. Bu durum için uzun süreli birçok toplanan istihbaratın bir bileşkesi neticesinde oluşan bir şey olarak görmek daha doğru olur" diye konuştu.
