Balkanlarda Unutulan Tarihi İzler
Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısı olan Balkanlarda, Türk izlerinin silinmemesi için yürütülen çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Önünden geçerken fark edilmeyen birçok Osmanlı eseri ve anıtı, tarihin derinliklerine kaybolmasın diye hayata geçirilen proje ile yaşatılmaya devam edecek. Türkiye ve Balkan ülkeleri arasındaki köklü ilişkiler, bu coğrafyadaki somut mirasın korunması çabalarıyla günümüzde de sürdürülüyor.
120 Sessiz Metnin Peşinde
‘Kuzey Makedonya Kitabeler Projesi’, Makedonya’daki Osmanlı eserlerini gün yüzüne çıkarmak amacıyla kapsamlı bir şekilde yürütülüyor. Uluslararası Balkan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Lütfi Sunar, bu projenin Balkanlar’da uzun yıllar sessiz kalan anlamlı eserleri yeniden görülebilir ve anlaşılabilir kılmak için başlatıldığını belirtti. Sunar, projenin kitabeleri ortaya çıkarmak, okumak, tercüme etmek ve kayıp olanların yerine koymayı hedeflediğini ifade etti.
Dört Dilde Ortak Hafıza İnşası
Prof. Dr. Sunar, "Sahada yapılan tespitler ve literatür taramalarıyla yaklaşık 120 kitabe inceledik. Bu çalışma, yalnızca bir dil aktarımı değil; aynı zamanda bir epigrafi, tarih, sanat tarihi ve kültürel miras projesi olarak şekillendi" dedi. Metinler titizlikle deşifre edilerek Türkçe, Arnavutça, Makedonca ve İngilizce olarak dört dilde yeniden sunuldu. Sunar, bu çabayla ortak bir hafıza platformu inşa ettiklerini ve projenin tarihi mirası bölünmenin kaynağı olmaktan çıkarıp, karşılıklı anlayışın temeli haline getirme kararlılıklarının somut ifadesi olduğunu vurguladı.
Taşlardan Yükselen Yeni Anlamlar
Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te, hikayesi unutulmaya yüz tutmuş pek çok eser bu projeyle canlandırılıyor. Sunar, "Bu süreçte en değerli kazanım, taşların üzerindeki sessiz metinlerin yeniden anlam kazanması oldu. Her bir satır, hem Osmanlı kültür mirasının Balkanlardaki devamlılığını gösterdi hem de geçmişle bugün arasında yeni bir kültürel bağ kurdu" diye konuştu. Proje, bir belge çalışması olmanın ötesinde, bir hafızayı yeniden okuma ve anlamlandırma girişimi olarak tarihe not düşüldü.
Resmi Başlangıç ve Paylaşım
Projenin uygulama sürecinin resmi olarak başlatılması için Kuzey Makedonya’daki Mustafa Paşa Camii’nde bir tören düzenlendi. Törene Kuzey Makedonya Meclis Başkanı Afrim Gaşi, Milletvekili Salih Murat, Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Bahçekapılı ve çok sayıda davetli katıldı. Törenin ardından Üsküp Çifte Hamam’da proje kapsamında bir sergi ve panel gerçekleştirildi. Doç. Dr. Seyhan M. İbrahimi’nin moderatörlüğündeki panelde Prof. Dr. Mehmet Samsakçı ve Prof. Dr. Ertuğrul Karakuş projeyi anlattı. Sergide ise proje çıktılarının yer aldığı ve Kuzey Makedonya’nın kültürel mirasına katkı sağlayan bir kitabın tanıtımı yapıldı.
