Şanlıurfa’da isotun ’acı’ serüveni başladı
Şanlıurfa’nın vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan isotun üretimi başladı. Kadınların ellerinde birçok aşamadan geçen isot, mutfaklarda birçok yemeğe lezzet katıyor.
Şanlıurfa’da eylül aynın gelmesiyle birlikte biber hasadı ve isot üretimi de başladı. Urfa yemeklerine tat, koku ve lezzet veren isot, zorlu bir üretim serüveninin ardından sofralara ulaşıyor. İsot, günün her öğününde farklı şekillerde tüketiliyor. İsot, kentin vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan çiğköfte başta olmak lahmacun ve tepsi yemekleri gibi birçok yemeğin olmazsa olamazları arasında yer alıyor.
Büyük emek kadınların
Şanlıurfa, Türkiye’nin pul biber ihtiyacının önemli bir kısmını karşılarken kadın işçiler de üretimde büyük rol oynuyor. İsot üretimi için sabahın ilk ışıklarıyla üretim tesislerine giden kadın işçiler, biberlerin ayıklanma aşamasından son aşamasına kadar birçok görevi yerine getiriyor. Kadınların ellerinde işlem gören biberler, salça ve isot haline getiriliyor. Kadın işçiler isotun acısı ve hava sıcaklığının verdiği zorluklar altında çalışarak ailelerinin geçimine katkı sağlıyor. Kadın işçiler, çuvalı 20 liradan temizlenen biber ile günlük ortalama bin lira kazanıyor. Üreticiler ise biberin sofralara ulaşan son hali olan isotun (pul biber) kilosunu 350 ile 400 lira arasında satışa sunuyor.
"Bu yıl sezona verimli başladık"
Sezona verimli bir şekilde başladıklarını aktaran üretici Mehmet Polat, "Şanlıurfa’da 8’inci ayda biber sezonu başlar, 11’inci ayda biter. Toplam 3 aylık bir biber sezonumuz var. Üretim sürecinde kadınlar biberin yeşilini, çöpünü, sapını temizlerler. Kırmızı olan kısmını da makinalara atarız. Burada biberler parçalanarak tohumları bir tarafa, biberi ise bir tarafa ayıklanarak 3 çeşit biber çıkarılır. Kırmızı olan çeşidinde ter işlemi olmaz. Mor ve siyah olanda ise talebe göre 3 ve 4 gün olacak şekilde ter işlemi yapılır. Ter işleminden sonra da makinalardan geçip hazır halde sofralara gelir. Burada günlük çalışan kadınlar var. Bu 3 aylık sezonda kadınlar çalışmaya devam eder. Burada 20 ila 30 arasında çalışan kadın var. Onlar da evlerine bir katkı, kendilerine fayda olsun diye devamlı yanımızda çalışan ablalarımızdır. Geçen sene bu tarihlerde kilosunu 16 ila 17 liraya aldığımız biberleri bu sene 13 ila 14 liraya alıyoruz. Birinci sınıf kalitede biberler geliyor fakat işçiliğimizde yüzde 40 artış oldu. Şu anda 1 kilogram pul biber toptan 350 ila 450 lira arasında satılıyor" dedi.
Sıcak havanın etkisi ve biberin acı olmasının işlerinin en zor yanı olduğuna değinen Zübeyyir Polat, "Bu sene de hayırlısıyla biber sezonunu açtık. Urfa sıcağı altında ve biberin de acı olması işimizi daha da zorlaştırıyor. Sıcak hava biber için çok faydalı, sıcak olmazsa biberimiz kurumaz. Gün oluyor hava sıcaklığı 45 ila 50 dereceye kadar ulaşıyor. Emeğimizin karşılığında tam istediğimiz maddi karşılığı da alamıyoruz. Biraz daha zor ve zahmetli bir iş. Ev yapımı biber satışımızı 400 liradan satışa sunduk. İlk hasadımızın fiyatı bu şekilde. İlerleyen süreçte rekolteye göre bu fiyatlar değişebilir" şeklinde konuştu.
İsot temizliğinde çalışan işçilerden Zehranur Baynal ise "Sabah erken saatlerde geliyoruz. Birinci zorluğumuz bu. Emeğimizle çalışıyoruz. Bazen akşam saatlerine kadar çalışıyoruz. Bazen de daha erken saatlerde işimizi bitirip eve gidiyoruz. Ellerimizin biberin acısından dolayı yandığı çok oluyor. Bu şekilde ailemize destek olmaya çalışıyoruz. Emeğimizin karşılığını alıyor muyuz, 1 çuval biberin yapımı karşılığında 20 lira veriyorlar. Günde tek başıma olsam 50 çuval çıkarabilirim" diye konuştu.
