Rusya-Ukrayna savaşında 3 yıl geride kaldı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da "özel askeri operasyon" başlatıldığını ilan etmesiyle başlayan Rusya-Ukrayna savaşında 3 yıl geride kalırken, bu zaman aralığında yüz binlerce kişi hayatını kaybetti ya da yaralandı.
Rusya ile Ukrayna savaşında 3 yıl geride kaldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da "özel askeri operasyon" başlatıldığını ilan etmesiyle başlayan Ukrayna’daki savaş yüz binlerce kişinin ölümüne ve Avrupa’nın 2. Dünya savaşından sonra karşı karşıya kaldığı en büyük mülteci krizine, enerji ile gıda fiyatlarının tırmanmasına ve üçüncü dünya savaşı endişelerine neden oldu. Ukrayna’da 2022 yılında başlayan savaşta, son 1 yıl içerisinde 4 bin kilometrekareden fazla toprak elde eden Rusya, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20’sini işgal etti. Çatışmalar ve hava saldırıları sonucunda 40 binden fazla sivil kayıp yaşanırken, asker kayıplarının sayısı yüzbinlerle ölçülüyor. Savaş nedeniyle yerinden edilen kişilerin sayısı 4 milyon, Ukrayna’dan kaçanların sayısının ise 6,8 milyon olduğu tahmin ediliyor. Savaşın son yılı, Ukrayna’nın Rus topraklarını ele geçirmesi, Rusya’nın ilk defa hipersonik bir füze kullanması ve barış müzakerelerinin başlaması ile öne çıktı.
Ukrayna, Rusya’nın Kursk bölgesini işgal etti
Ukrayna, 2024 yılı ağustos ayında sürpriz bir hamleyle Rusya’nın batı sınırındaki Kursk bölgesine bir yıldırım harekatı düzenleyerek yüzlerce kilometrekare Rus toprağını ele geçirdi. Harekatın başlarında bin 400 kilometrekare arazi elde eden Ukrayna, Rusya’nın karşı taarruzu ile birlikte 500 kilometrekare büyüklüğünde araziyi kaybetti. Bölgede yaşayan yüzlerce Rus sivil, tahliye edilemedikleri için savaş bölgesinde kaldı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Kursk topraklarını muhafaza etmenin Ukrayna için gelecekteki müzakerelerde bir koz olacağı için önemli olduğunu açıkladı.
Kuzey Kore askerleri
Kuzey Kore’den gelen askeri birliklerin Rusya’nın tarafında çatışmalara dahil olduğuna yönelik iddialar, çatışmanın tırmanması ve yeni bir boyut kazanması olarak değerlendirildi. Ukrayna, ABD ve Güney Koreli kaynaklar, Kuzey Kore’nin ekim ayı başında Kursk bölgesinde Rus güçlerine yardım etmeleri için 10 binden fazla asker gönderdiğini açıkladı. Bu açıklama ne Kremlin ne de Pyongyang tarafından teyit edilmedi. Ukrayna, bir süre önce Kuzey Koreli askerlerin ağır kayıplar vermeleri nedeniyle çekildiğini açıkladı fakat sonradan yeniden cepheye döndüklerini ifade etti.
Güney Kore istihbaratı, ocak ayında yaptığı açıklamada savaşta 300 Kuzey Koreli askerin öldüğünü ve 2700’ünün de yaralandığını duyurdu.
Oreşnik füzesi
Rusya, 21 Kasım 2024’te ilk defa Oreşnik isimli hipersonik füzeyi kullandı. Ukrayna’nın doğusundaki Dnipro kendini hedef alan füze, Ukraya’nın ABD ve İngiltere’den aldığı uzun menzilli füzeleri kullanmasına cevap olarak ateşlendi. Rus lider Putin, nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip olan ve binlerce kilometre ötedeki hedefleri vurabileceği açıklanan füzeyle Kiev’deki stratejik hedefleri vurma tehdidinde bulundu.
Rus kuvvetleri ilerledi
Rus kuvvetleri, 24 Şubat 2024 yılından bu yana Ukrayna’da 4 bin 360 kilometrekare daha araziyi kontrol altına aldı. Bu ilerleme savaşın bir önceki yılında elde edilen ilerlemeden yaklaşık 22 kat fazla olmasıyla dikkat çekti. Rus kuvvetleri, savaşın ikinci yılında sadece 200 kilometrekarelik arazi ele geçirmişti.
ABD’den 61 milyar dolar yardım
Ocak 2022’den bu yana Batı ülkelerinden yaklaşık 407 milyar dolar yardım alan Ukrayna’nın finansal yardım talepleri devam ederken, 2024 yılı nisan ayında eski ABD Başkanı Joe Biden döneminde ABD Kongresi, aylarca gecikmenin ardından Ukrayna’ya 61 milyar dolarlık iktisadi ve askeri yardıma onay verdi. Kasım ayında Donald Trump’ın başkan seçilmesi ve 20 Ocak tarihinde Beyaz Saray’a dönerek yeniden başkanlık koltuğuna oturması arasındaki dönemde Biden yönetimi, Ukrayna’ya yardımları hızlandırdı. ABD Başkanı Donald Trump ise Ukrayna’ya yapılacak yardım karşılığında Ukrayna’nın sahip olduğu nadir minerallerin önemli bir kısmının ABD’ye tahsis edilmesini talep etti. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ise buna karşılık olarak ABD’nin Ukrayna’nın doğal kaynaklarına yatırım yapacağı bir anlaşmayı görüşmeye hazır olduğunu duyurdu.
Suudi Arabistan’ta iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirme süreci
Ukrayna’nın son bir yıl içerisinde çok daha hızlı bir şekilde toprak kaybına uğraması, ABD’de seçim kampanyası sırasında savaşı bitirmeyi vaat eden Trump’ın seçilmesi, Ukrayna’daki savaşın sona erebileceği yönündeki umutları artırdı. Trump ve Putin arasındaki bir telefon görüşmesinden bir hafta sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov liderliğindeki Amerikan ve Rus heyetleri, 18 Şubat’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirme ve Ukrayna’daki savaşa ilişkin müzakerelere başlamak üzere bir araya geldi.
Trump, Putin ve Zelenskiy’nin bir araya gelmeleri gerektiğini söyledi
ABD Başkanı Trump, Cuma günü yaptığı açıklamada ise, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin nadir minerallere ilişkin anlaşmayı yakında imzalamasını beklediğini ve ayrıca Putin ve Zelenskiy’nin bir araya gelmeleri gerektiğini söyledi. Trump, Cumartesi günü yaptığı açıklamada da ABD ve Rusya heyetleri arasındaki bir sonraki müzakerelerin 25 Şubat’ta yine Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirileceğini duyurdu.
