Mutfak atıkları kompost yöntemi ile toprak için yararlı gübreye dönüşüyor
Kırsal kesimde yaşayan kadınlar hayata geçirilen proje ile mutfak atıklarından organik gübre yapmayı öğreniyor.
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi öncülüğünde yürütülen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Avrupa Birliği tarafından desteklenen ’Kırsal Kesimdeki Kadınlar İçin Ekonomik Fırsatlar Oluşturma Amacıyla İklim Değişikliği Uyum Stratejisi Uygulama Projesi’ kapsamında kadınlara yönelik eğitimler devam ediyor. Proje kapsamında kasabalardaki kadınlara yönelik organik atıkların geri dönüştürülerek doğal gübreye dönüştürülmesi sürecini kapsayan ’Kompost Eğitimi’ gerçekleştirildi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Atık Yönetimi Koordinatörü ve Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Ece Ümmü Deveci ve ekibi tarafından verilen eğitimlerde kompostun çevreye ve ekonomiye olan katkıları detaylı bir şekilde ele alınırken, eğitime katılan kadınlara teorik ve pratik bilgiler veriliyor. ’Kompost nedir?’, ’Nasıl yapılır?’, ’Hangi atıklar kullanılabilir?’ ve ’Evde kompost reaktörü nasıl hazırlanır?’ gibi soruların yanıtlandığı eğitimin çevre bilincini artırmak, atıkları doğru değerlendirmek ve kadınlara ekonomik kazanç sağlamak hedefiyle projenin gerçekleştirildiğini söyleyen Prof. Dr. Ece Ümmü Deveci eğitim ve kompost hakkında bilgi verdi. Atık yönetiminde kritik bir rol oynayan kompostun, doğal kaynakların korunmasında ve tarımsal üretimde kimyasal gübre kullanımını azaltarak toprak verimliliğini artırmadaki önemine değinen Deveci, evde yapılabilecek basit kompost yöntemleriyle bireyler hem çevrenin koruyabileceğini hem de ekonomik tasarruf sağlanabileceğini aktardı.
“Kırsal kadınların ekonomik gücü artıyor”
Projenin ilk adımının, tarlada çalışan kadınların kendi ekonomik güçlerini sağlaması amacıyla atıldığını söyleyen Deveci; "Kadınlarımıza, evsel atık kullanımı, iklim değişikliğinin etkisi, kadın kırılganlığı, suyun doğru kullanımıyla ilgili bir dizi eğitim veriyoruz. Sonraki haftalarda ise sağlıklı beslenme, fizyoterapi, tarım eğitimi, girişimcilik, sosyal medya yönetimi, muhasebe gibi eğitimlerle tamamen ayakları yere basan, pazarlamayı bilen, sosyal medya yönetiminden, internet satışından anlayan bir kadın grubuyla çalışmak istiyoruz. Projeyle kırsal bölgelerde yaşayan kadınların hem çevre dostu bir yaşam tarzına uyum sağlayarak karbon ayak izlerini azaltma şansı yakaladığını hem de tarımsal faaliyetlerinde kullanabilecekleri doğal gübre üretimiyle ekonomik anlamda güçlenme fırsatı bulduğunu belirten Deveci ayrıca; "Kompost yapımı, bireysel çabalarla büyük çevresel ve ekonomik etkiler oluşturabilecek bir yöntemdir. Bu projeyle kırsal kadınlarımızı desteklemeye ve iklim değişikliğine uyum stratejileri geliştirmelerine katkıda bulunmaktan mutluluk duyuyoruz" diye konuştu.
“Atıklar elimizin tersiyle ittiğimiz bir maden"
Proje kapsamında kadınlara uygulamalı kompost eğitimi veren Dr. Araştırma Görevlisi Kemal Sülük ise atıkların doğru kullanıldığında değerli bir maden olduğuna dikkati çekti. Sülük; "Evlerde mutfaklarımızdan çıkan meyve, sebze atıkları bahçelerimizdeki yaprak, çimen, ot atıkları gibi aslında günümüzde ayağımızın tersiyle ittiğimiz birçok şey aslında kaybedilen bir madendir. Kompost yönetimi tarih ortasından gelen bir uygulama. Atıklar, doğada kendi kendine çürüyüp, toprak için iyileştirme özelliğine sahip mikro ve makro besin elementlerince zengin bir ürün. Organize atıklarımız da artıyor ve bu doğal süreçte ekosistemde oluşan atıkları toprağa kazandırmaya çalışıyoruz. Çünkü bugün insanoğlu bazen istediğini elde edemeyince toprağa sinirleniyor ama toprağı doğru beslemezsek toprağa doğru muamele yapmazsak kalite bekleyemeyiz. Bunun en temeli de bitkilere verilecek olan temel gübrelemenin ve bilinçsiz sulamanın önüne geçilmesi. Biz halkın dilinden anlattığımız zaman onlar da bunu yapabiliriz diyor bunu duyduğumuz zaman da verdiğimiz eğitimlerin faydalı olduğuna inancımız bizi motive ediyor" ifadelerine yer verdi.
Mutfaklarından çıkan atıklarla nasıl kompost gübre elde edebileceklerini öğrenen kadınlar ise kimyasal gübrenin zararlarını öğrendiklerini, organik atıklarla yapacakları gübreler ile tarımsal faaliyetlerini sürdüreceklerini söylediler.
