Taksilerde kredi kartıyla yapılan ödemelerde, POS cihazları üzerinden alınan "hizmet bedeli", yolcular ile sürücüleri karşı karşıya getiriyor. Kocaeli’de yaşanan bir olayda, kadın yolcunun ek ücrete tepkisi cep telefonu kamerasına yansıdı. Taksiciler, komisyonun kendilerine değil finans kuruluşlarına gittiğini vurgulayarak, ek maliyetle karşılaşmak istemeyen yolcular için nakit ödemeden başka bir seçenek kalmadığını ifade ediyor.
"Haram olsun" Diyerek İnen Yolcu
Kocaeli’deki olayda, kadın yolcu kredi kartıyla ödeme yaptığı sırada, taksimetre tutarına eklenen hizmet bedeline tepki gösterdi. Yaşanan gerginliği kaydeden yolcu, akaryakıt istasyonlarında böyle bir uygulama olmadığını belirtti. Sürücünün, ücretin sistem tarafından otomatik eklendiğini söylemesi üzerine ise yolcu, "Haram olsun" diyerek araçtan ayrıldı. Kamu kurumlarından başlayarak yayılan bu uygulamanın, Ödeal’a ait TaksidePOS gibi yaygın sistemlerde aktif olduğu kaydedildi.
POS Cihazı Şirketinin Komisyonu
Dijital ödeme sistemindeki işleyişi gösteren bir taksi sürücüsü, aracı kurumların komisyon politikasını anlattı: "Ben POS cihazına 200 TL giriyorum, 22 TL işlem ücretini TaksidePOS kendi koyuyor. Bunun benimle bir alakası yok. Bu, POS cihazı şirketinin koymuş olduğu bir komisyon. Bu komisyonu kendi cebimden ödeyecek halim yok. Zaten banka komisyonu bizden kesiliyor. 22 TL olan ilave komisyon tutarı, TaksidePOS ve benzer şirketlerin kendi komisyonu."
Sistemdeki Boşluk ve Yaygınlaşma
13 yıllık taksici Hakan Peçe, dijital ödeme sistemlerindeki işleyişi anlattı. TaksidePOS gibi cihazların hizmet bedeliyle çalıştığını ve bu bedelin doğrudan müşteriye yansıtıldığını söyledi. Peçe, "Ortalama yüzde 10 civarında bir fark söz konusu. Bu uygulama yaklaşık 4 yıl önce, bazı kurumların kredi kartı ödemelerinde komisyon almaya başlamasıyla ortaya çıktı. Daha sonra belediyelere ve toplu taşıma araçlarına da yayıldı. En yüksek oran İstanbul’da. Örneğin İstanbul’da 35 TL olan bir ücret, kredi kartıyla ödendiğinde 50 TL’ye çıkabiliyor. Bu da yaklaşık yüzde 42’ye denk geliyor. Kocaeli ve Sakarya’da oranlar genelde aynı, yaklaşık yüzde 10 civarında" dedi.
Fark Taksicinin Cebine Girmiyor
Peçe, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu farklar kesinlikle taksicinin cebine girmiyor. Biz herhangi bir şekilde fiyat hesaplayıp üzerine ekleme yapmıyoruz. Taksimetrede yazan ücret neyse, POS cihazına da aynen o tutarı giriyoruz. Örneğin taksi ücreti 170 TL ise ben POS’a 170 TL yazıyorum. Ancak müşteri kartını okuttuğu anda, sistem otomatik olarak farkı ekliyor ve toplam tutar müşterinin kartına bu şekilde yansıyor." Bankaların yüksek aylık kullanım ücretleri ve faiz oranları nedeniyle, finansal kurumlara ait POS cihazlarının esnaf arasında yaygınlaştığını, ancak maliyetin "hizmet bedeli" adı altında yolcuya yansıtıldığını ekledi.
Tek Çare: Nakit Ödeme
Bu sistemin taksiciler arasında yaklaşık iki yıldır yaygınlaştığını ifade eden Hakan Peçe, "Şu an için müşterinin bu farktan kaçınmasının tek yolu nakit ödeme yapmak. Kredi kartı ya da başka bir dijital ödeme yöntemi kullanıldığında mutlaka bir fark ödeniyor. Taksi çağırma uygulamalarında da benzer şekilde hizmet bedelleri, gecikme ücretleri ya da farklı kalemler bulunuyor. Oralarda da sistem puanlama ve hizmet bedeli üzerinden işliyor" ifadelerini kullandı.
