Eski Dağlık Karabağ Cumhuriyeti sözde Cumhurbaşkanı Gukasyan: "Büyük Ermenistan fikri bir masaldır"
Azerbaycan’da yargılanan eski Dağlık Karabağ Cumhuriyeti sözde Cumhurbaşkanı Arkadi Gukasyan, mahkemedeki ifadesinde, "Büyük Ermenistan fikri bir masaldır. Gerçek hayatta yaşıyorum, bu konuda hiçbir zaman gerçekçi olmadım" dedi.
Azerbaycan’ın işgal edilen topraklarında kurulan sözde "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" rejiminde görev yapan 16 Ermeni yöneticinin yargılandığı iki dava devam ediyor. Azerbaycan halkına karşı işlediği savaş suçları ve diğer yasa dışı faaliyetler nedeniyle 15 sanığın yargılandığı davanın bugün Bakü Askeri Mahkemesi’nde görülen duruşmasında, eski Dağlık Karabağ Cumhuriyeti sözde Cumhurbaşkanları Arkadi Gukasyan, Arayik Harutyunyan, Bako Sahakyan, Ulusal Meclis Başkanı ve geçici cumhurbaşkanlığı yapan Davit İşkhanyan, Dışişleri Bakanı Davit Babayan, Savunma Bakanı Korgeneral Lyova Mnatsakanyan, İçişleri ve Kamu Güvenliği Bakanı Tümgeneral Davit Manukyan, Ekonomi Bakanı Garik Martirosyan, Eğitim, Bilim ve Kültür Bakanı Melikset Paşayan, Sağlık Bakanı Davit Allahverdiyan, Tarım Bakanı Gurgen Stepanyan, Çevre Bakanı Levon Balayan, Ulaştırma ve İletişim Bakanı Madat Babayan, Adalet Bakanı Vasili Beglaryan ve Gençlik ve Spor Bakanı Erik Gazaryan hakim karşısına çıktı.
Bugünkü duruşmada sanıklar kendilerine yöneltilen sorulara cevap verdi. Savcının "Büyük Ermenistan" ideolojisiyle ilgili sorusuna cevap veren Gukasyan,"Büyük Ermenistan konusuna gelince, uzun zamandır masallara inanmıyorum. Büyük Ermenistan fikri bir masaldır. Gerçek hayatta yaşıyorum, bu konuda hiçbir zaman gerçekçi olmadım" dedi.
Ayrıca yasadışı eylemleri kınadığını da belirten Gukasyan, "Bence, bir kadını, çocuğu veya yaşlı bir insanı öldüren kişi insan değildir. Burada onun milliyetinden bahsetmiyoruz" ifadelerini kullandı.
Ermenistan’ın eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan hakkında da konuşan Gukasyan, "1988 yılında Karabağ’da düzenlenen yasadışı mitinglerde asıl konuşmacı Arkadi Manveloviç Manuçaryan’dı. Robert Koçaryan’ın konuşmalarını hatırlamıyorum. Biz Rusça eğitim aldığımız için, benim gibi onun da edebi Ermenice ile ilgili sorunları vardı. Muhtemelen o mitingin organizatörlerinden biriydi, çünkü Krunk örgütünün üyesiydi" dedi.
Sanıklardan Bako Sahakyan’ın avukatı, müvekkiliyle gizli görüşme talebinde bulundu. Mahkemenin bu talebi kabul etmesiyle duruşmaya ara verildi. Aranın ardından sanıklar Bako Sahakyan, Arayik Harutyunyan, Davit İşkhanyan ve Davit Babayan’a yasa dışı silahlı gruplarla bağlantıları, Ermenistan yönetimi ve üst düzey yetkilileriyle ilişkileri, "Büyük Ermenistan" ideolojisi, Miatsum ve Karabağ hareketlerinin amaçları, Krunk örgütünün faaliyetleri ve Karabağ’daki yasadışı mitinglere katılımlarıyla ilgili sorular yöneltildi.
"Ermenistan’dan da silah yardımı geliyordu"
Sanık Sahakyan, savcıların sorularına verdiği yanıtta, Karabağ’da silahlanma çağrısının ilk kez yasadışı mitinglerde yapıldığını itiraf etti. Köylerde ve şehirlerde silahlanmanın olduğunu belirten Sahakyan, "Silahların bir kısmı, yerinden edilen Sovyet askeri birliklerine aitti. Ayrıca Ermenistan’dan da silah yardımı geliyordu. Silahlanma konusunda başlıca talimatlar bunlardı" dedi.
Sanık İşkhanyan, Karabağ olayları başladığında 14 yaşında olduğunu ve okulda olduğu için yasadışı mitinglere katılmadığını, ancak bu mitinglerde konuşan kişiler hakkında bilgisi olduğunu belirterek, "Biliyorum ki, Gurgen Gabrelyan, Vartan Akopyan, Haraçi Beglaryan isimli yazarlar mitinglerde konuşmalar yapıyordu. Yazarlar arasında Gurgen Gabrelyan bir çocuk şairiydi, bunu biliyordum" dedi.
"Bunların bazı savaş operasyonlarına katıldığını biliyordum"
Harutyunyan, mahkemede bazı yasadışı silahlı grupların isimlerini duyduğunu belirterek, Arabo taburundan bahsetti. Harutyunyan, "Sizin saydığınız listedeki isimlerin yüzde 30’unu duymuştum. Arabo, Arami, Büyük Tigran ve Sasunçu Davit hakkında bilgim vardı. Bunların bazı savaş operasyonlarına katıldığını biliyordum. Özellikle Arabo hakkında daha fazla bilgim var. Komutanlarından birinin adı Manvel’di. Onunla 2020’den sonra temasım oldu" dedi.
Bir diğer sanık Babayan ise, sahte rejimin ordusunun farklı silahlı gruplardan oluştuğunu, ancak kendisinin bu süreçlerde yer almadığını, Arayik Harutyunyan ile 1990 yılında tanıştığını belirtti. Mahkeme, bir sonraki duruşmanın devamının 13 Mart tarihinde yapılacağını açıkladı.
Ermeni yöneticilerden Ruben Vardanyan ayrı davada yargılanıyor
Bakü Askeri Mahkemesi, eski sözde yönetimde "devlet bakanı" olan Ruben Vardanyan’ı ise savaş suçları ve terörizme ilişkin birçok suçtan tek başına ayrı bir davada yargılıyor. Daha önce Rusya’da yaşayan ve Rus vatandaşı olan Vardanyan, 1 Eylül 2022’de Rus vatandaşlığından çıkma başvurusunda bulunarak, Karabağ’a gelmiş ve 4 Kasım 2022’de sözde Ermeni yönetiminde "devlet bakanı" olarak görev almıştı. Rusya vatandaşlığından çıkarılan Vardanyan, 23 Şubat 2023’te ise görevinden alınmıştı. Azerbaycan Devlet Sınır Hizmetleri’nden 29 Eylül 2023’te yapılan açıklamada, Vardanyan’ın Laçın sınır kontrol noktasından Ermenistan’a geçmeye çalıştığı sırada gözaltına alındığı belirtilmişti. Helikopterle başkent Bakü’ye getirilen Vardanyan’ın yargılanması için ilgili devlet kurumlarına teslim edildiği aktarılmıştı. Vardanyan, ayrıca Rusya’nın en büyük yatırım bankalarından biri olan Troika Dialog’un kurucusu olarak biliniyor.
Öte yandan eski sözde Ermeni rejimin yöneticilerinin yargılandığı her iki dava, Bakü Askeri Mahkemesi Başkanı Zeynal Agayev’in başkanlığında yürütülüyor.
Dağlık Karabağ’daki sözde yönetimin dağılışı
Azerbaycan ordusunun 19 Eylül 2023 tarihinde Karabağ’da başlatarak yalnızca 24 saat süren terörle mücadele operasyonu sonucu bölgedeki Ermeni silahlı grupları teslim olmuştu. Operasyonun ardından Azerbaycan temsilcileri ile Karabağ’daki Ermeni nüfusun temsilcileri arasında diyalog süreci başlamıştı. Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde işgal rejimi kuran sözde Ermeni yönetimi ise 28 Eylül 2023’te kendini feshettiğini duyurmuştu.
