Yeni yıl kutlamalarının vazgeçilmezi olan görkemli sofralar, porsiyon kontrolü yapılmadığında sindirim sistemi üzerinde ağır bir yük oluşturabiliyor. Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Alpaslan Tanoğlu, yılbaşı gecesi yapılan beslenme hatalarının sadece hazımsızlığa değil, kalp krizini taklit eden ağrılara ve şeker komasına kadar varabilen ciddi tablolara yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Yılbaşı gecesi aşırı yiyecek ve asitli-alkollü içecek tüketimine bağlı olarak acil servislere yapılan başvurular artıyor. Prof. Dr. Tanoğlu, midede artan gıda hacminin, özellikle yağlı gıdalar nedeniyle boşaltımı yavaşlatarak şişkinlik, geğirme ve hazımsızlığı tetiklediğini belirtiyor. Alkol, baharatlı ve asitli yiyecekler ise şiddetli reflü ataklarına ve akut gastrite neden olabiliyor.
Yılbaşında acil servislere yapılan sindirim sistemi başvurularının önemli bir kısmını, kısa sürede fazla ve ağır yiyecek tüketimine bağlı akut şikayetler oluşturuyor. En sık şiddetli mide yanması, göğüs ağrısı ile seyreden reflü atakları ve yoğun mide ağrısı ile kendini gösteren akut gastrit tabloları görülüyor. Bu yakınmalar bazen göğüs ağrısıyla ve hatta kalp krizi ile karışabildiği için acil değerlendirme gerektiriyor.
Pek çok kişinin 'akşam çok yiyeceğim' düşüncesiyle kendini gün boyu aç bırakması büyük bir yanılgı. Prof. Dr. Tanoğlu, gün boyu mide boş kaldığında mide asidinin mukozayı daha hassas hale getirdiğini, akşam aniden alınan bol miktarda yağlı ve baharatlı gıdanın mide tarafından tolere edilemeyeceğini vurguluyor. En sağlıklı yaklaşım, gün içinde hafif ve dengeli öğünlerle mideyi tamamen boş bırakmamak.
Yılın ilk gününe şişkinlikle uyanmamak için 'mide dostu' bir menü kurgulanması gerekiyor. Prof. Dr. Tanoğlu, başlangıç olarak az yağlı sebze çorbaları ve yoğurtlu/zeytinyağlı mezeleri, ana yemekte ise kızartma yerine fırın, haşlama veya buğulama yöntemleriyle pişirilmiş beyaz et, balık veya yağsız kırmızı eti öneriyor. Tatlı olarak şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar veya fırınlanmış meyveler tercih edilmeli.
Yılbaşı sofralarının vazgeçilmezi olan bazı atıştırmalıklar mide asidini en çok tetikleyen unsurlar arasında. Yoğurtlu mezeler içine eklenen sarımsak, acı biber ve yoğun baharat nedeniyle tahriş edici olabilir. Kavrulmuş, tuzlu ve baharatlı kuruyemişler mide boşalmasını yavaşlatırken, çikolata kaplı kuruyemişler ise reflü riskini artırır.
Mevcut mide rahatsızlığı olanlar için en riskli durum 'tehlikeli kombinasyonlar'. Yağlı etler veya işlenmiş ürünlerle alkol tüketimi, mide kapağını gevşeterek şiddetli reflü ataklarına zemin hazırlar. Çikolatanın kahveyle birlikte alınması da gece boyu sürecek mide yanmalarının başlıca sebebidir.
Aşırıya kaçılan bir gecenin ardından metabolizmayı toparlamak için yılın ilk sabahında ılık suyla güne başlamak önemli. Sucuk, salam gibi ağır gıdalar yerine haşlanmış yumurta, az yağlı peynir ve yoğurt tercih edilmeli. Aç karnına demli çay veya kahve yerine ıhlamur, papatya gibi yatıştırıcı bitki çayları içilebilir.
Hafif hazımsızlık ve yanma şikayetleri için dik pozisyonda kalmak ve küçük yudumlarla su içmek faydalı olabilir. Papatya çayı mideyi yatıştırır, rezene ve anason ise gazı azaltır. Ancak ağrı şiddetliyse, sürekli yanma ve kusma eşlik ediyorsa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.