Nöroloji Uzmanı Dr. Elif Sarıönden Gencer, stres, kaygı ve düzensiz çalışma saatlerinin yetersiz uykunun başlıca sebepleri olduğunu vurguladı. "Kronik uykusuzluk, alzaymır ve parkinson gibi nörolojik hastalık riskini artırır, beyin toksinlerini temizleyen uyku evreleri bozulduğunda hasar birikir" dedi. Günümüzün 7/24 çalışma kültürü, akıllı telefonlar ve sosyal medyanın uykuyu en çok etkileyen faktörler olduğunu belirtti. Türkiye'de her üç yetişkinden birinin uyku sorunu yaşadığına dikkat çekti.
Yetersiz uykunun bağışıklığı zayıflattığını ve enflamasyonu artırdığını ifade eden Dr. Gencer, kronik hastalıklara zemin hazırladığını açıkladı. Uyku apnesi gibi bozuklukların hipertansiyon ve kalp krizi riskini yükselttiğini, uykusuzluğun depresyon ve anksiyete ile doğrudan bağlantılı olduğunu söyledi. Hormon dengesinin bozulmasıyla obezite ve diyabet riskinin arttığını, gündüz uykululuğun ise trafik ve iş kazalarını tetiklediğini ekledi. Kronik uykusuzluğun beyinde alzaymır plaklarını biriktirdiğini, özellikle yaşlılarda uyku kalitesindeki düşüşün demans riskini artırdığını vurguladı.
Uykuyu iyileştirmenin ilaçsız da mümkün olabileceğini belirten Dr. Gencer, uyku hijyeni kurallarını uygulayarak birçok kişinin sorunlarını çözebileceğini söyledi. Hafta sonları dahil her gün aynı saatte yatıp kalkmanın biyolojik saati düzene sokacağını ifade etti.
Yatak odasının karanlık, sessiz ve serin (18-22°C) olması gerektiğini, yatakta televizyon izlenmemesi ve telefondan uzak durulmasını tavsiye etti. Yatmadan 1-2 saat önce ekranlardan uzak durulmasının önemini vurgulayarak, mavi ışığın melatonin salgısını baskıladığını hatırlattı.
Ilık duş, hafif okuma veya meditasyonun uykuya geçişi kolaylaştıracağını söyledi. Öğleden sonra kafein alınmamasını ve akşam yemeğinin hafif tutulmasını önerdi.
Haftada en az 3 gün 30 dakika yürüyüş veya egzersiz yapılmasını, ancak yatmadan 4-6 saat önce bitirilmesini tavsiye etti. Gündüz şekerleme yapma alışkanlığı varsa 20-30 dakikayı aşmamak ve öğleden önce yapmak gerektiğini belirtti.
Günlük kaygıların yatak odasına taşınmaması gerektiğini, gerekirse profesyonel yardım alınabileceğini söyledi. Uyku apnesi şüphesi varsa mutlaka bir uzmana başvurulması ve uyku testi yaptırılmasını önerdi. 2025'te akıllı saatler ve uyku takip cihazları sayesinde uykuyu daha iyi izleyebildiğimizi, ancak asıl değişimin uykuyu önceliklendirmek olduğunu vurguladı. "Sağlığımızı gece kaybediyoruz ama gece kazanmak da elimizdedir. Kaliteli uyku en iyi ilaçtır" diyerek sözlerini tamamladı.