Yatırım Uykusundan Uyanış
2025 yılı, Türkiye'nin elektrik enerjisi kurulu gücüne 1758 Megavat (MW) seviyesinde pay sahibi olan jeotermal enerjide yatırım uykusundan uyanıldığı bir yıl oldu. Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) verilerine göre bu yıl içerisinde baz yük konumunda olan 67 MW kurulu güçte jeotermal enerji santrali devreye alınırken, yatırımcı şirketlerin envanterinde süreçleri devam eden 300 MW seviyesinde proje stoğu bulunuyor.
Liderlik Potansiyeli ve Süre Talebi
Sektörün 2025 yılındaki gelişim çizgisini değerlendiren Jeotermal Enerji Derneği (JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, Türkiye'nin jeotermalin tüm kullanım alanlarında dünya lideri olabilecek potansiyele sahip olduğunu belirtti. Enerji üretimi, jeotermal seracılık, konut ısıtması, termal turizm, kurutma tesisleri, balıkçılık, madencilik gibi alanlardaki yatırımların uzun vadeli fayda sağladığına işaret eden Kındap, "Türkiye olarak keşfi tamamlanmış jeotermal potansiyelimizin yüzde 11 gibi çok düşük bir yüzdesini kullandığımız halde bile dünyanın 4'üncü, Avrupa'nın lider ülkesi konumundayız" dedi.
YEKDEM Kısıtı ve Yatırımcı Endişesi
Kındap, 2030 yılında 3000 MW hedefine ulaştıracak yatırımların Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamına alınması için 31 Aralık 2030 tarihine kadar işletmeye alınması zorunluluğunu anımsatarak, sektör olarak bu sürenin 2040'a kadar uzatılmasını talep ettiklerini söyledi. "Jeotermal enerjiye yatırım yapmak isteyen yatırımcılarımız; lisans, izin, ruhsat, arazi alımı, ÇED, sondaj, kaynak verimliliğinin saptanması, santralin inşası ve devreye alınması aşamalarını en iyimser ihtimalle beş yılda tamamlayabiliyor" diyen Kındap, bugünkü mevzuata göre pek çok yatırımcının YEKDEM kapsamına girmesinin teknik olarak mümkün olmayacağını ifade etti.
Stratejik Önem ve Uluslararası Rol
Türkiye'nin enerji bağımsızlığı ve temiz enerji ihtiyacı için jeotermalin en önemli alternatif olduğunu kaydeden Kındap, "Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Avrupa Konseyi gibi kurumların enerji odaklı politika önerilerinde, jeotermale çok önemli rol veriliyor" değerlendirmesinde bulundu. Ülkenin '2053 Net Sıfır' iklim hedefi için jeotermalin ısıtma ve soğutmada doğalgaza ikame edilmesi gerektiğini vurguladı.
Tarım ve Gıda Güvenliğindeki Rolü
Jeotermalin, enerji üretiminin yanı sıra tarımsal üretim ve gıda arz güvenliği için stratejik bir öneme sahip olduğunu hatırlatan Kındap, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın projelendirdiği Organize Tarım Bölgeleri (OTB) ile entegrasyon çalışmalarını desteklediklerini belirtti. Bugüne kadar 42 ilde projelendirilen 61 OTB'nin 15'inin jeotermal enerji ile entegre edildiğini, Gönen'de kurulacak OTB'nin ise bu alanda dünyanın en büyük projesi olacağını vurguladı.
Termal Turizmde Büyüme Hedefi
Türkiye'nin termal turizm alanında potansiyelinin çok gerisinde olduğunu söyleyen Ali Kındap, "2026 ve sonrasında hizmete girmeye hazırlanan 18 termal otel ile birlikte ülkemizin termal yatak sayısı 8 bin 738'e ulaşacak. Ancak bu seviyeyi asla yeterli görmemeliyiz" dedi. Jeotermal kaynaklı enerji üretiminde dünyanın 10'uncu ülkesi olan Japonya'nın termal turizmden 20 milyar doların üzerinde gelir elde ettiğine dikkat çekerek, Türkiye'nin de en az bu seviyede bir gelir hedefi belirlemesi gerektiğini sözlerine ekledi.