Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilge Kağan Şakacı, Eskişehir Türk Ocağı'nın 'Evliya Çelebi İle Geçmişe Yolculuk' başlıklı sohbet programına konuk oldu. Programda konuşma yapan Şakacı, Evliya Çelebi'nin 17'nci yüzyılda yaşamış, Türkçe haricinde Arapça, Farsça, Yunanca ve Latince bilen; gezgin, tarihçi, halkbilimci, müzisyen, ressam, haritacı, dilbilimci, zanaatkâr, mimar, savaşçı ve gurme olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Şakacı, Evliya Çelebi'nin Orta Avrupa, Balkanlar, Kırım, Kafkasya, Anadolu, Mısır ve Arabistan arasında 51 yıl boyunca gezdiğini ve yazdığı 'Seyahatname' adlı eserinin zengin verilerle dolu olduğunu ifade etti. "Gezdiği kentlerin tarihi, idari, mali, coğrafi, mimari ve benzeri tasvirleriyle doludur. Etnolojik, sosyolojik, dini, edebi ve kent bilimi açısından zenginliğe sahiptir" dedi.
"Evliya Çelebi'nin ilk amacı, Osmanlı Devleti'nin ve komşularının eksiksiz bir tasvirini sunmaktı" diyen Şakacı, bu amaçla mekânsal veya topoğrafik inceleme yolunu tercih ettiğini söyledi. Kent tasvirlerinin genellikle aynı sırayı izleyerek, kentin tarihi, idari örgütlenmesi, çeşitli dillerdeki adları ve coğrafi konumuyla başladığını anlattı. Ardından evler, camiler, medreseler, okullar, hanlar, hamamlar, çeşmeler ve tahkimatla kentin topoğrafyasının tanıtıldığını ekledi.
Prof. Dr. Şakacı, bu kısımların semtleri, dinî ilişkileri, iklimi, halkın görüşünü, kılık kıyafeti, davranış ve gelenekleri, önemli isimleri, konuşma alışkanlıklarını, ulema, şair, hekim ve diğer ileri gelenleri, pazarları, dükkânları, çeşitli ürün ve yemekleri, parkları, bahçeleri ve mesire yerlerini de içerdiğini belirtti. Tasvirlerin mezarlar, türbeler ile ölmüş ünlülerle ilgili biyografiler veya menkıbelerle sona erdiğini sözlerine ekledi.
Prof. Dr. Bilge Şakacı, sözlerinin devamında şu ifadelere yer verdi: "Her kenti incelerken benzer bir sistematiği kullanması, edinemediği bilgileri sonradan tamamlamak üzere boş bırakması hem ilgili yeri incelerken hem de farklı kentleri karşılaştırırken yardımcı olmaktadır. Ayrıca, günümüzden geçmişe bakarken kentlerin gelişimini analiz etmemize yardımcı olmaktadır. Evliya, bir kent belleği derleyicisi ve yazarıdır."
"Seyahatname, bir kentler monografisidir" diyen Şakacı, "Bundan dolayı bu eser, kent belleği, kültürü, kimliği, markası, turizmi gibi araştırmaların ve diğer çalışmaların da temel kaynağı olarak değerlendirilmelidir. Öte yandan kent ile ilgili araştırma yapanların hangi sorulara cevap bulmaları gerektiğinin yolunu gösteren, araştırma nesnelerini belirten muazzam bir kaynaktır" şeklinde konuştu.
Program, soru-cevap bölümünün ardından Eskişehir Türk Ocağı Şube Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Topal'ın şükran beratı takdimi ile sona erdi.