Çocuğa aşırı koruyucu tutum, başarısızlık nedeni

Klinik Psikolog Doğancan Dursun, çocukların başarı yolculuğunda anne babaların rolüne dikkat çekerken, aşırı koruyucu tutumların çocukların gelişimini engellediğini söyledi. Yeni bir öğretim yılıyla birlikte yine pek çok anne babanın 'Çocuğumun başarılı olması için neyi eksik yapıyorum' sorusuna cevap arayacağını belirten Dursun, "Eksik değil aşırı yapıyoruz. Çocukların mutsuz ve başarısız olabilmesinin en önemli nedeni, anne babaların aşırı müdahaleci yaklaşımı; aşırı ebeveynlik. Ebeveynler çocuklarına her sorunu çözen değil, yol gösteren rehberler olmalı." dedi.
Acıbadem Bayraklı Tıp Merkezi'nden Klinik Psikolog Doğancan Dursun, 1 Eylül'de birinci sınıfların oryantasyonu ile başlayacak 2025/2026 öğretim yılı öncesinde anne babaları çocuklarına karşı aşırı müdahaleci olmamaları konusunda uyardı. Dursun, günümüzde pek çok ailenin çocuklarının başarılı olması için yoğun çaba sarf ettiğini, en iyi, pahalı okullara gönderip özel öğretmenlerle ders takviyesi yaptırdığını, ancak yine de çocuklarının hâlâ mutsuz ve başarısız olmalarına anlam veremediklerini söyledi. Dursun, bunun nedenleri konusunda şunları söyledi:

'Sen beceremezsin' mesaji vermeyin
"Ülkemizde çocukların başarılı olmalarını engelleyen en önemli faktör aşırı ebeveynlik. Çocuğun yerine her şeyin yapılması, çocuğun gelişimini engelliyor. Çünkü çocuk kendi başına deneme fırsatı bulamadıkça, sorun çözme becerisi gelişmiyor ve 'ben yapamam, başaramam' inancı oluşuyor. Anne baba ise iyilik yaptığını sanırken, farkında olmadan 'sen beceremezsin' mesajını vermiş oluyor. Bu da çocuğun sorunlarla başa çıkabilmesini engelliyor. Çocuğun özgüvenini zedeliyor, problem çözme becerisini geliştirmesine engel oluyor ve bağımlı bir kişilik oluşturuyor."

Fırsat verin
Klinik Psikolog Doğancan Dursun, çocukların yemek yemek, su içmek, giyinmek, temizlik gibi günlük becerileri kazanması için beceremese dahi yapması için fırsat tanınması gerektiğini ifade etti. Çocuk bir şeyde zorlandığında hemen müdahale etmenin yanlış olduğunu belirten Dursun, çocuklara sorumluluk bilincinin kazandırılmasının önemine dikkat çekti. Okul çağındaki çocuklara kendi çantasını hazırlamak, yatağını toplamak, sofraya yardım etmek gibi görevler verilmesinin özgüven gelişimi için önemli olduğunun altını çizdi.

Sorun çözen değil yol gösteren ebeveynlik
Dursun, anne babaların çocuklarının hayatında her sorunu çözen değil, yol gösteren rehberler olması gerektiğini söyledi. Dursun, "Yeme, içme, giyinme, temizlik ve uyku gibi temel alanlarda yaşı geldikçe hizmetten geri çekilmeyi bilmeliyiz. Çocuklar kendi başına bir şey denerken, hemen "bırak, ben yapayım" dememek gerekiyor. Çocuk 'anne yardım et' demeden biz müdahale edersek, aslında onun kendi başına başarma şansını elinden almış oluruz. Ağlamak, vazgeçmek değildir. Çocuğun sakinleşip yeniden denemesine fırsat tanımak gerekir. Ayrıca yardım isteğinin yaşına uygun olup olmadığına bakmak gerekir. Yaşına uygun alanlarda yardım etmek onun yerine yapmak değildir. Böyle olursa çocuk size bağımlı hale gelir, sorunları çözmek konusunda sürekli bir kurtarıcıya bağımlı hale gelen kurban rolüne bürünür. Bu sebepten yardım konusunda talep edilmesi kadar yaşına uygunluğu da çok önemlidir." diye konuştu.
Öte yandan Dursun, bilgisayar ve tablet oyunlarının da başarıyı olumsuz etkilediğini hatırlattı. Ekran süresinin çocuğun yaşının 10 dakikayla çarpılarak bulunacağını ve bu sürenin aşılmaması gerektiğini vurgulayan Dursun, "Ayrıca sadece hafta sonları, sorumluluklarını yerine getirdikten sonra kullanılmalı. Hafta içi oyuna erişen çocukların akademik başarılarındaki düşüşlerini gösteren pek çok araştırma var" dedi. Dursun, tutarlı ve kararlı bir şekilde bu yöntemler uygulandığında çocuklarda mutlaka olumlu değişimlerin görüleceğini, ortalama 1 ayı aşan süre içerisinde sorunlar sürüyorsa bir uzmandan destek almak gerekeceğini sözlerine ekledi.



Orjinal Habere Git